Onze kraamzorg is een uniek systeem waar geen privé­kliniek tegenop kan (Volkskrant)

‘Ik ben zwanger! Wat was ook alweer die ene verzekering waarmee je voor niks in een privékliniek kan bevallen?’ Het was het eerste dat je in mijn tijd als Nederlandse zwangere in ­Londen vroeg aan vriendinnen. Horrorverhalen over een ‘staatsbevalling’ bij de National ­Health Service (NHS) – de gratis ­gezondheidszorg in Engeland – deden de ronde. De kans om zonder te betalen dezelfde behandeling te krijgen als de vrouw van een Russische oligarch liet je niet lopen.

Dat kon, toen nog, verbazing­wekkend eenvoudig. Je sloot voor een jaar een expatverzekering af die een privébevalling à 15 duizend euro vergoedde. De totaalprijs varieert, afhankelijk van welke extra’s je kiest, zoals een ruggeprik of een postnatale high tea.

Koninklijk

Prinses Diana zette in 1982 de Lindo Wing van het St Mary’s Hospital op de koninklijke kaart toen ze er beviel van baby William. Daarna volgden de ­nodige prijsbaby’s, van de drie kinderen van Kate Middleton tot de tweeling van de Clooneys. In juli 2012 was ik aan de beurt.

De bevalling was een eitje. Binnenlopen met 2 centimeter ontsluiting, op een gouden schaaltje een ruggeprik aangeboden krijgen en met een tijdschrift in je privékamer rustig wachten op volledige ontsluiting. Het serviceniveau was duidelijk gericht op de behoeften van de allerrijksten der aarden: mijn baby kreeg na de ­geboorte een alarm om zijn voetje, voor het geval iemand hem wilde ­ontvoeren.

Kate Middleton staat na een bevalling standaard op stiletto’s op de trappen voor de Lindo Wing, opgewacht door een legioen fotografen en pers. Ik stond er na twee dagen in mijn ­trainingsbroek en stapte in bij een ­innemende taxichauffeur. Toen we thuis aankwamen, gaf hij me een muntje van 50 pence: ‘Een Schotse traditie, we geven een pasgeboren baby een zilveren munt voor geluk.’

Dat geluk hadden we harder nodig dan ik dacht. Mijn eerste kind kreeg ik drie jaar ­eerder in Amsterdam. Toen we thuiskwamen uit het ziekenhuis stond ­reddende engel Ineke van de kraamzorg ons op te wachten. Zeven jaar later – terug in Nederland, net bevallen van nummer drie – was daar rots in de branding Lenneke. Toen de taxichauffeur in Londen me thuis afzette, was er niemand. Niemand om me door die eerste dagen van paniek heen te helpen die ik bij elke pasgeboren baby weer ervaar. Niemand om al mijn vragen te beantwoorden. Niemand om te signaleren dat ik een postnatale depressie had.

Zelf had ik het niet door. Ja ik was moe (wie niet met een pasgeboren baby), somber (zullen wel de hormonen zijn) en angstig (komt natuurlijk omdat ik zo’n controlfreak ben). Het werd echt een probleem toen ik niet meer in slaap kon komen van de stress en het gevoel kreeg dat mijn ­gezin en pasgeboren baby beter af waren zonder mij. Het was de hel.

Uniek

Bij de Lindo Wing hoefde ik niet aan te kloppen, want postnatale zorg aan huis zit niet in het pakket. Je kunt in het Verenigd Koninkrijk bevallen als een royal, eenmaal thuis is er geen ­systeem dat moeders helpt en ondersteunt. De kraamzorg zoals we die in Nederland hebben is uniek. Nergens in de wereld krijg je na de bevalling aan huis iemand die die je verzorgt en helpt om die eerste week door te ­komen.

In Londen belde ik mijn huisarts. Na twee dagen kwam een verpleegster in een blauw uniform langs. Ze stelde wat obligate vragen en was na een half uur weg. Ik was bang en ­alleen. Geen Ineke of Lenneke aan wie ik al mijn angsten en zorgen kwijt kon.

What doesn’t kill you makes you ­stronger, dat weet ik nu. Maar om er niet aan onderdoor te gaan heb je goeie mensen nodig die je helpen. In Nederland hebben we die mensen. Terug in Nederland en net bevallen van mijn derde kind had ik weer angsten en twijfels. Dit keer was daar kraamverzorgster Lenneke die me hielp, ­geruststelde en in had kunnen grijpen als het niet goed zou gaan.

Schrik

In Nederland krijgen jaarlijks 70 duizend vrouwen een postnatale depressie. Ik schrik als ik in het nieuws lees dat de FNV ziet dat steeds meer kraamverzorgenden op zoek gaan naar een andere baan vanwege de slechte beloning. En dat er ­komende zomer een tekort dreigt waardoor niet elke Nederlandse vrouw meer in aanmerking komt voor kraamzorg. Onze kraamzorg is een uniek ­systeem, een vangnet waar geen privé­kliniek tegenop kan. Dat ­systeem moeten we koesteren.

Vanessa Lamsvelt is journalist en oud-correspondent in het Verenigd Koninkrijk.